شاید دریاچه‌های کشف‌شده مریخ فقط رس یخ‌زده باشند

به گزارش همشهری آنلاین، ایسنا به نقل از نیواطلس، دانشمندان چندین سال پیش از کشف باورنکردنی دریاچه‌های آب مایع روی مریخ خبر دادند که زیر کلاهک‌های یخی مدفون شده است اما سه مقاله جدید با ارائه آزمایش‌هایی که نشان می‌دهند سیگنال آب احتمالا توسط رس یخ‌زده تولید شده است، این ادعا را رد می‌کنند.

اگرچه برخی از شواهد به دست آمده، وجود رطوبت را در گذشته سیاره سرخ نشان می‌دهند اما یافتن آب مایع که هنوز در این سیاره جمع می‌شود، موضوع مهمی است. دانشمندان نهایتا در سال ۲۰۱۸ به نتیجه رسیدند. مدارگرد "مارس اکسپرس" (Mars Express)، سیگنال‌های رادار مرتبط با وجود آب را ارسال کرد. آنها نتیجه گرفتند که دریاچه‌ای از آب مایع، در فاصله ۱/۵ کیلومتر زیر یخ جامد قرار دارد و تا ۲۰ کیلومتر گسترش یافته است.

به رغم وجود ظاهری دریاچه‌ها، سوالات بیشتری پدید آمد؛ از جمله این که چگونه آب می‌تواند در چنین دمای سردی باقی بماند. فرضیه دانشمندان این بود که مخلوط نمک‌ها به علاوه فشار یخ از بالا می‌تواند نقطه انجماد آن را کاهش دهد. نظر سایر گروه‌های پژوهشی این بود که دریاچه از پایین گرم می‌شود.

مقدار آب در مریخ بیش از حد تصور ما است

اکنون سه مقاله جدید در این رابطه ارائه شده‌اند. نخستین پژوهش، ۴۴ هزار پژواک رادار را طی ۱۵ سال در یک ناحیه مورد بررسی قرار داد و تعداد قابل توجهی از دیگر بازتاب‌های مشابه را شناسایی کرد. بسیاری از این بازتاب‌ها بسیار به سطح نزدیک بود و حتی عواملی را در نظر گرفت که ممکن است نقطه انجماد را کاهش دهند.

سایر پژوهش‌ها، احتمال وجود دریاچه را کم در نظر گرفتند و به بررسی مواردی پرداختند که می‌توانند سیگنال‌های واضحی را ایجاد کنند.

پژوهشگران در بررسی سوم، یکی از این سه ایده را آزمایش کردند. تمرکز آنها بر نوعی از رس موسوم به "اسمکتیت"(smectite) بود که در حضور آب مایع تشکیل می‌شود. نمونه‌های اسمکتیت با نیتروژن مایع در دمای منفی ۵۰ درجه سلسیوس منجمد شدند و در دستگاهی قرار گرفتند که بازتاب رادار آنها را اندازه‌گیری می‌کرد.

نتایج به دست آمده کاملا با اکتشافات مدارگرد مطابقت داشت. شواهد بیشتری از داده‌های "مدارگرد شناسایی مریخ"(MRO) به دست آمد که نشان می‌دهد وجود چنین اسمکتیت‌هایی در سطح این ناحیه، متداول است.

واضح است که پژوهش‌ها نمی‌توانند این موضوع را تایید کنند که اسمکتیت‌ها، منبع قطعی سیگنال‌های عجیب هستند اما توضح قابل قبول‌تری را نسبت به نظریه دریاچه‌های زیر سطح مریخ ارائه می‌دهند؛ اگرچه به اندازه این نظریه، هیجان‌انگیز نیستند.

"جفری پلاوت"، پژوهشگر یکی از این مقاله‌ها گفت: ما در علوم سیاره‌ای، تنها در حال نزدیک شدن به حقیقت هستیم. مقاله اصلی، وجود آب را اثبات نکرده است و این مقالات جدید نیز آن را اثبات نمی‌کنند اما ما سعی داریم احتمالات را تا جایی که ممکن است کاهش دهیم و به جمع‌بندی برسیم.

این پژوهش، در مجله "Geophysical Research Letters" به چاپ رسید.